Fontanna Żółwi
Fontanna Żółwi
Fontanna Żółwi |
Piazza Mattei)
Mały placyk, którego ozdobą jest Fontanna Żółwi, nosi imię dawnych właścicieli placu i otaczających go kamienic, jednego z najstarszych rzymskich rodów - Mattei.
W XVI wieku niejaki Muzio Mattei przegrał majątek do swego przyszłego teścia, który bankrutowi odmówił ręki swojej córki. Żeby zrehabilitować się w oczach miasta i potencjalnego teścia, Muzio wydał w swoim pałacu wystawne przyjęcie, a w ciągu nocy pod pałacem wybudował fontannę, którą rano pokazał gościom przez okno. Zaskoczony teść, oszołomiony pięknem fontanny, operatywnością i możliwościami Muzia przekonał się, że jest on wart jego jedynaczki.
Tyle legenda. Prawdziwe w niej to, że fontannę wybudował Muzio, który musiał faktycznie wykazać się wielką operatywnością i użyć niemało środków, żeby fontanna mogła stanąć pod jego pałacem zamiast na placu targowym Getta. Budowa zajęła siedem lat (1581 - 1588).
W rzeczywistości Fontanna Mattei powstała w ramach szeroko zakrojonego przez papieża Grzegorza XIII planu doprowadzenia wody z nowoodbudowanego antycznego akweduktu "Aqua Virgo" do wszystkich dzielnic Rzymu. Autorem fontanny był Giacomo della Porta, który zaprojektował ją, jak i inne powstałe wtedy fontanny, według wypróbowanego schematu: obszerny dolny basen, z którego wyrasta oparta na wysokiej podstawie płytka czasza z przelewającą się wodą. Urzekające piękno Fontanny Żółwi tkwi nie w jej schemacie, a w dekoracji, którą zawdzięcza florenckiemy artyście Taddeo Landiniemu. Kwadratowy basen o zaokrąglonych kątach gości centralną grupę czterech smukłych młodzieńców w tanecznych pozach opartych o nóżkę fantazyjnego, przepełnionego wodą wielkiego kielicha. Pełne wdzięku efeby jedną ręką podpierają pijące z kielicha żółwie, a drugą trzymają ogony delfinów, na których głowach opierają się stopą. Z pysków delfinów tryska woda, która spływa do muszli umieszczonych u podstawy kielicha.
Landini wykonał jeszcze cztery inne delfiny. Miały one wieńczyć górną konchę, jednakże z powodu słabego ciśnienia nie starczyło dla nich wody i znalazły miejsce w innej fontannie. Na ich miejscu w XVII wieku Gian Lorenzo Bernini umieścił cztery wdrapujące się do czaszy brązowe żółwiki. Odtąd Fontannę Mattei mianuje się Fontanną Żółwi.
Być może Bernini, którego dzieła nie tylko cieszą oko, ale zawsze przekazują też głębsze treści, dodając powolne żółwie do szybkich delfinów, chciał nas napomnieć: Festina lente - Śpiesz się powoli, co jest tak ważne, kiedy zwiedzamy Rzym.